Câu hỏi: Mẹ tôi có một mảnh đất, ở trên mảnh đất đó có 2 gian nhà cấp 4. Mẹ già ốm liệt, anh cả không trông nom, vợ chồng tôi là con thứ 2 trông nom mẹ. Khi còn sống, mẹ chia đất cho anh cả nhưng anh cả đang ở Hà Nội không lấy, mẹ chết không để lại di chúc. Vậy vợ, chồng tôi có được sang tên cho và sử dụng hết mảnh đất đó hay không?
Ảnh minh họa: Nguồn Internet
Trả lời: Mẹ bạn mất không để lại di chúc, nên mảnh đất nói trên là di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Theo Điều 651, BLDS 2014, quy định về “người thừa kế theo pháp luật” như sau: “1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Như vậy, giả sử ông, bà ngoại, cha của bạn đều đã mất thì hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn chỉ còn có hai anh em bạn. Anh trai bạn có quyền từ chối nhận di sản theo quy định sau:
“Điều 620. Từ chối nhận di sản:
1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản”.
Như vậy, trước thời điểm phân chia di sản, anh trai bạn lập văn bản từ chối nhận di sản thừa kế của mẹ bạn và gửi đến bạn cũng như người được giao nhiệm vụ phân chia di sản thì anh trai bạn được xác định là từ chối nhận di sản. Lúc này, hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn chỉ còn lại một mình bạn, do đó, tài sản thừa kế là toàn bộ mảnh đất nói trên thuộc quyền thừa kế và sử dụng của bạn. Bạn hoàn toàn có thể xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với toàn bộ thửa đất.
Chuyên viên: Lưu Tiến Đạt
