Tình huống pháp lý: Em có một mảnh đất ở Nam Định muốn bán sổ đỏ mang tên bố em. Nhưng bố em giờ bị tâm thần phân liệt nên không đủ hành vi dân sự vậy cho hỏi nếu muốn bán thì mình cần những giấy tờ thủ tục như thế nào ạ?
Trả lời:
Cảm ơn Qúy Khách đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Gia Võ. Đối với các yêu cầu tư vấn của Qúy Khách, sau khi nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan, Luật Gia Võ có một số trao đổi như sau:
1. Theo quy định tại Điều 22 Bộ Luật Dân sự 2015, một người bị tâm thần không đương nhiên được xác định là người đó đã bị mất năng lực hành vi dân sự, mà chỉ được xác định là mất năng lực hành vi dân sự khi Tòa án ra quyết định tuyên bố người này mất năng lực hành vi dân sự dựa trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần. Khi đó, mọi giao dịch dân sự của người này đều phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.
Tại Điều 53 Bộ Luật dân sự 2015 quy định có quy định: Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
Do đó, bố bạn chỉ được xem là bị mất năng lực hành vi dân sự khi có quyết định có hiệu lực của Tòa án và các giao dịch dân sự của bố bạn sẽ do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện. Người này có thể là mẹ bạn hoặc các con trong gia đình. Trường hợp có tranh chấp về cử người giám hộ thì Tòa án sẽ chỉ định.
Ảnh minh họa: Nguồn Internet
2. Để chuyển nhượng tài sản hiện bố bạn đang đứng tên cần tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Yêu cầu Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự và chỉ định
Tòa án nhân dân cấp huyện, quận, thành phố nơi người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự có thẩm quyền giải quyết.
Thành phần hồ sơ bao gồm:
– Đơn yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự (theo mẫu số 01 Nghị quyết 04/2018/NQ- HĐTP);
– Bản kết luận của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền và các chứng cứ khác để chứng minh người bị yêu cầu bị bệnh tâm thần. Nếu không có kết luận của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền, thì có thể yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định.
– Tài liệu, chứng cứ chứng minh người yêu cầu là người có quyền yêu cầu;
– Giấy khai sinh, CMND, căn cước công dân, hộ chiếu, hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn, của người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
– Tài liệu khác có liên quan.
Bước 2: Đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần
Người yêu cầu đăng ký giám hộ nộp tờ khai đăng ký giám hộ theo mẫu quy định và văn bản cử người giám hộ theo quy định cho cơ quan đăng ký hộ tịch (UBND cấp xã).
Thành phần hồ sơ gồm:
– Tờ khai giám hộ theo mẫu;
– Giấy tờ chứng minh điều kiện giám hộ đương nhiên (Giấy tờ chứng minh quan hệ cha, mẹ, vợ, chồng,…)
– Quyết định của Tòa án về việc quyết định người giám hộ;
– Chứng minh thư và sổ hộ khẩu của người yêu cầu giám hộ.
– Trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ nếu thấy đủ điều kiện thì công chức tư pháp- hộ tích ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
(Theo quy định tại Điều 20, Điều 21 Luật hộ tịch 2014).
Tuy nhiên, do bạn muốn bán đất nên theo quy định tại Khoản 1 Điều 59 Bộ luật Dân sự thì việc bán tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ (tức bố bạn) phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ. Người giám sát là người thân thích của người giám hộ như: vợ, cha, mẹ, con của người được giám hộ và phải đăng ký tại UBND cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ nếu giám sát việc giám hộ liên quan đến quản lý tài sản.
Sau khi thực hiện hết các bước đăng ký trên thì bạn có thể tiến hành chuyển nhượng đất đai của người bố bị mất năng lực hành vi dân sự.
Trên đây là ý kiến tư vấn của Luật Gia Võ liên quan đến yêu cầu tư vấn của Qúy Khách trên cơ sở nghiên cứu các quy định pháp luật. Hy vọng ý kiến tư vấn của chúng tôi sẽ hữu ích cho Qúy khách.
Chuyên viên: Nguyễn Thanh Hương
