Trong những năm qua; ở mọi Quốc gia trên Thế giới đều nỗ lực trong việc hoàn thiện pháp luật để đảo bảo tối đa quyền con người; quyền công dân. Tại Việt Nam; nhà nước xác định rõ con người là trung tâm của sự phát triển. Từ đó; hiến pháp 2013 ra đời; đánh dấu mốc phát triển mới của chế định quyền con người; quyền và nghĩa vụ công dân.
Những điều luật; quy định mới trong hiến pháp 2013 về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân có những điểm gì đáng chú ý? Hãy cùng Luật Gia võ tìm hiểu chi tiết về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam trong bài viết dưới đây.
Tìm hiểu các quyền cơ bản của công dân theo Hiến Pháp 2013
Để có một cái nhìn tổng quan; đầy đủ nhất về chế định quyền con người; quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam; chúng ta có thể phân chia các quyền cơ bản của công dân thành từng khía cạnh; bao gồm: Quyền công dân trong lĩnh vực chính trị; Quyền dân sự (quyền về tự do dân chủ và tự do cá nhân); quyền về kinh tế; văn hóa; xã hội.
Đối với quyền cơ bản của công dân Việt Nam được pháp luật quy định từ Điều 19 đến Điều 43 trong Hiến pháp 2013 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Các quyền công dân bao gồm:
Quyền được sống & quyền được bảo vệ về thân thể; sức khỏe; danh dự; nhân phẩm
Tại Điều 19 Hiến pháp 2013 quy định mọi các nhân đều có quyền được sống và được pháp luật bảo hộ về tính mạng. Pháp luật không cho phép bất cứ đối tượng nào có quyền xâm hại đến tính mạng của người khác trái pháp luật.
Đối với quyền bất khả xâm phạm về thân thể; được bảo vệ sức khỏe; danh dự; nhân phẩm; pháp luật đã ghi nhận tại Điều 20; Hiến pháp 2013 như sau:
+ Bất cứ ai đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể và được pháp luật bảo hộ về sức khỏe; danh dự và nhân phẩm. Bất cứ đối tượng; tổ chức nào đều không có quyền tra tấn; bạo lực; hay bất kỳ hình thức xâm phạm đến thân thể; sức khỏe hoặc xúc phạm danh dự; nhân phẩm của người khác.
+ Việc bắt; giam giữ người phải có quyết định của Tòa án nhân dân; Viện kiểm sát nhân dân. Hoặc đối với trường hợp phạm tội bị bắt quả tang; việc bắt; giam; giữ người phải tuân thủ quy định của pháp luật.
+ Mọi người có quyền hiến tặng một phần cơ thể hoặc hiến xác theo quy định của luật. Các hình thức thử nghiệm y học; dược học; khoa học… thực hiện trên cơ thể người đều phải nhận được sự đồng ý của người được thử nghiệm.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu chi tiết chi phí thuê luật sư vụ án dân sự
Quyền bất khả xâm phạm vào đời sống riêng tư, quyền được bảo vệ danh dự; uy tín
Theo Điều 21 trong Hiến pháp 2013; mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư; các bí mật cá nhân và bí mật về gia đình. Mỗi cá nhân có quyền bảo vệ danh dự; uy tín của mình. Các thông tin về đời sống riêng tư; bí mật của cá nhân; bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.
Về bí mật thư tín; điện thoại; điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của mỗi các nhân cũng được pháp luật bảo vệ. Pháp luật không cho phép bất cứ ai được bóc mở; kiểm soát; thu giữ thư tín; điện thoại; điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác trái pháp luật.
Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp, bất khả xâm phạm về nơi ở:
+ Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp mà không ai có quyền được tự ý xâm phạm. Không ai được tự ý đi vào chỗ ở cá nhân nếu không nhận được sự đồng ý của người đó.
+ Đối với việc khám xét chỗ ở cần có lệnh của Viện Kiểm Sát hoặc thực hiện theo luật định.
Quyền tự do đi lại, cư trú của công dân theo Hiến pháp 2013:
Công dân có quyền tự do đi lại và chọn nơi cư trú ở trong nước; có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước nhưng phải tuân thủ đúng pháp luật.
Điều luật về quyền tự do về tín ngưỡng; tôn giáo
Hiến pháp 2013 quy định công dân có quyền tự do lựa chọn tín ngưỡng; tôn giáo. Mọi tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật và mọi người có thể theo hoặc không theo một tôn giáo. Pháp luật luôn tôn trọng và bảo hộ quyền tự do lựa chọn tín ngưỡng; tôn giáo.
Việc xâm phạm tự do tín ngưỡng; tôn giáo của người khác hoặc lợi dụng tín ngưỡng; tôn giáo để trục lợi; gây rối trật tự xã hội; gây ảnh hưởng đến đời sống; văn hóa; chính trị… đều là hành vi trái pháp luật.
Các quyền công dân khi tham gia chính trị
+ Công dân từ đủ mười tám tuổi trở lên có quyền được đi bầu cử và ứng cử vào Quốc hội; Hội đồng nhân dân khi đủ hai mươi mốt tuổi trở lên.
+ Công dân có quyền tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội; công dân cũng có quyền kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở; địa phương và cả nước. Khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân; công dân có quyền tham gia biểu quyết.
Quyền về tự do ngôn luận; tự do báo chí:
Công dân được tự do thể hiện quan điểm; ý kiến riêng của mình nhưng phải đảm bảo tuân thủ theo quy định pháp luật. Quyền tự do báo chí; tiếp cận thông tin; hội họp; biểu tình cũng được Hiến Pháp 2013 quy định cụ thể.
Một số quyền khác của công dân Việt Nam về học tập; nghiên cứu – sáng tạo; quyền sử dụng cơ sở văn hóa…. Các quyền về lao động; bình đẳng giới cũng được quy định rõ ràng trong Hiến pháp 2013.
Nghĩa vụ của công dân quy định trong Hiến pháp 2013
Theo các điều 39; 43; 44; 45; 46; 47 – Hiến pháp năm 2013 quy định về nghĩa vụ của công dân Việt Nam như sau:
- Mọi công dân đều có nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc; tham gia bảo vệ Tổ quốc; thực hiện đầy đủ Nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng quốc phòng toàn dân.
- Công dân có trách nhiệm tham gia bảo vệ an ninh quốc gia; trật tự; an toàn xã hội
- Nghĩa vụ của công dân về chấp hành các quy tắc sinh hoạt công cộng
- Nghĩa vụ bảo vệ môi trường;
- Nghĩa vụ hoàn thành các khoản thuế theo quy định;
- Nghĩa vụ học tập ;
- Nghĩa vụ sống và làm việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật Việt Nam.
Trên đây là các quyền và nghĩa vụ của công dân được quy định trong hiến pháp 2013 mà Luật Gia Võ tổng hợp. Nếu độc giả vẫn còn những thắc mắc về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân hay bất cứ vấn đề về pháp luật nào; hãy để lại câu hỏi ở phía dưới. Đội ngũ luật sư của Luật Gia Võ luôn sẵn lòng giải quyết mọi thắc mắc về pháp luật của quý độc giả.
