Sáp nhập và mua bán doanh nghiệp là một trong những hoạt động không thể thiếu trong kinh doanh. Vậy pháp luật có quy định như thế nào về hoạt động này? Hãy cùng tìm hiểu các quy định về sáp nhập và mua bán doanh nghiệp ngay dưới bài viết này nhé.
Hoạt động sáp nhập và mua bán doanh nghiệp là gì?
M&A là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Mergers (Sáp nhập) và Acquisitions (Mua lại). M&A là hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp thông qua hình thức sáp nhập hoặc mua lại giữa hai hay nhiều doanh nghiệp để sở hữu 1 phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.
Trong hoạt động này; chúng ta sẽ hiểu 2 hoạt động chính đó là:
- Mergers (sáp nhập): là hình thức liên kết giữa các doanh nghiệp thường có cùng quy mô với nhau để tạo ra một doanh nghiệp mới. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản; quyền; nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập; đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập để trở thành một công ty mới.
- Acquisitions (mua lại): là hình thức kết hợp mà doanh nghiệp lớn sẽ mua các doanh nghiệp nhỏ và yếu hơn; các doanh nghiệp bị mua lại này vẫn giữ tư cách pháp nhân cũ và doanh nghiệp mua lại sẽ có quyền sở hữu hợp pháp đối với doanh nghiệp mình mới mua.
Quy định về hoạt động sáp nhập và mua bán doanh nghiệp được quy định ở đâu? Nội dung cụ thể?
M&A theo quy định của Luật Doanh nghiệp
Luật Doanh nghiệp (DN) được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 (khoá XIII) ngày 26/11/2014 và có hiệu lực từ ngày 01/07/2015. Luật DN đưa ra khái niệm và trình tự thủ tục sáp nhập, hợp nhất, DN. Luật DN năm 2015 cũng xem xét M&A DN như hình thức tổ chức lại DN xuất phát từ nhu cầu tự thân của DN. Mặc dù chưa định nghĩa rõ ràng về M&A DN. Song Luật DN đã quy định cụ thể về việc M&A đối với từng loại hình DN, cụ thể như:
- Chương 2; Điều 18 (Quyền thành lập; góp vốn; mua cổ phần; mua phần vốn góp và quản lý DN) chỉ rõ; các tổ chức; cá nhân có quyền góp vốn; mua cổ phần; mua phần vốn góp vào công ty cổ phần; công ty TNHH; công ty hợp danh; trừ trường hợp sau: Cơ quan nhà nước; đơn vị vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước góp vốn vào DN để thu lợi riêng cho cơ quan; đơn vị mình; Các đối tượng không được góp vốn vào DN theo quy định của pháp luật về cán bộ; công chức.
-
Chương 3; đối với công ty TNHH; Điều 52 (Mua lại phần vốn góp) và Điều 53 (Chuyển nhượng phần vốn góp) đã quy định cụ thể về một số vấn đề liên quan đến chuyển nhượng phần vốn góp của các thành viên công ty TNHH.
- Chương 5; đối với công ty cổ phần; Điều 125 (Bán cổ phần) và Điều 126 (Chuyển nhượng cổ phần) đã chỉ rõ HĐQT quyết định thời điểm; phương thức; giá bán cổ phần. Giá bán cổ phần không được thấp hơn giá thị trường tại thời điểm chào bán; hoặc giá trị được ghi trong sổ sách của cổ phần tại thời điểm gần nhất; trừ những trường hợp đặc biệt. Điều 126 (Chuyển nhượng cổ phần) cũng chỉ rõ; cổ phần của DN cổ phần được tự do chuyển nhượng. Việc chuyển nhượng được thực hiện bằng hợp đồng theo cách thông thường hoặc thông qua giao dịch trên thị trường chứng khoán (TTCK)…
- Chương 9 cũng quy định cụ thể về một số vấn đề như: chia DN (Điều 192); tách DN (Điều 193); hợp nhất (Điều 194); thủ tục; hồ sơ; trình tự đăng ký DN nhận sáp nhập (Điều 195).
M&A doanh nghiệp theo quy định của Luật Đầu tư
Luật Đầu tư được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (khoá XIII) ngày 26/11/2014; có hiệu lực từ ngày 01/07/2015. Luật Đầu tư năm 2015 thừa nhận 2 hình thức M&A; là sáp nhập và mua lại DN. Hoạt động M&A DN được coi là một trong những hình thức đầu tư trực tiếp. Việc mua lại DN có thể được thực hiện dưới hình thức mua lại một phần hoặc toàn bộ DN hoặc chi nhánh. Theo đó; nhà đầu tư có quyền góp vốn; mua cổ phần; phần vốn góp vào tổ chức kinh tế (Điều 24); Nhà đầu tư nước ngoài có thể đầu tư theo hình thức góp vốn; mua cổ phần; phần vốn góp vào tổ chức kinh tế (Điều 25 và Điều 26).
M&A doanh nghiệp theo quy định của Luật Cạnh tranh
Luật Cạnh tranh được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5 (khoá XIV) ngày 12/06/2018; có hiệu lực từ ngày 01/7/2019 quy định các hình thức tập trung kinh tế bao gồm: Sáp nhập DN, Hợp nhất DN, Mua lại DN, Liên doanh giữa các DN; Các hình thức tập trung kinh tế khác theo quy định của pháp luật. Trong đó; sáp nhập DN là việc một hoặc một số DN chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình sang một DN khác; đồng thời chấm dứt hoạt động kinh doanh hoặc sự tồn tại của DN bị sáp nhập.
Hợp nhất DN là việc hai hoặc nhiều DN chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình để hình thành một DN mới; đồng thời; chấm dứt hoạt động kinh doanh hoặc sự tồn tại của các DN bị hợp nhất.
Mua lại DN là việc một DN trực tiếp hoặc gián tiếp mua toàn bộ hoặc một phần vốn góp; tài sản của DN khác đủ để kiểm soát; chi phối DN hoặc một ngành; nghề của DN bị mua lại. Liên doanh giữa các DN là việc hai hoặc nhiều DN cùng nhau góp một phần tài sản; quyền; nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình để hình thành một DN mới. Điển hình như: Điều 30 đề cập cụ thể các hình thức tập trung kinh tế bị cấm khi DN thực hiện tập trung kinh tế gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh trên thị trường Việt Nam.
Theo quy định của Luật Cạnh tranh, việc sáp nhập DN, hợp nhất DN và mua lại DN là hành vi tập trung kinh tế. Do đó, việc sáp nhập, hợp nhất; mua lại DN bị cấm trong trường hợp việc sáp nhập, hợp nhất, mua lại DN tạo ra thị phần kết hợp của các DN tham gia tập trung kinh tế; gây tác động hoặc khả năng tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể trên thị trường Việt Nam.
M&A doanh nghiệp theo quy định của Luật Chứng khoán
Luật Chứng khoán được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 (khoá XIV) ngày 26/11/2019; có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 thay thế cho Luật Chứng khoán số 70/2006/QH11 và Luật Chứng khoán số 62/2010/QH12 sửa đổi đã quy định cụ thể về việc chia; tách; sáp nhập; hợp nhất công ty chứng khoán; công ty quản lý quỹ phải được chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trước khi thực hiện.
Trên đây là những quy định về sáp nhập và mua bán doanh nghiệp được quy định rõ ràng trong các văn bản luật do Luật Gia Võ tổng hợp. Nếu có vấn đề nào liên quan đến hoạt động này của doanh nghiệp; quý khách vui lòng liên hệ đếnLuật Gia Võ qua website: https://luatgiavo.vn/ nhé.
